Naukowcy opracowali przeciwciało, które neutralizuje paraliżujące toksyny zawarte w jadzie czarnych mamb, królewskich kobr i dziesiątek innych gatunków węży. To jednobiałkowe przeciwciało, wytworzone w laboratorium, chroniło myszy przed śmiertelnymi dawkami jadu. Joseph Jardine i jego zespół z Scripps Research Institute w La Jolla w Kalifornii donoszą o tym odkryciu w czasopiśmie Science Translational Medicine. Przeciwciało to może być kluczowym elementem przyszłego uniwersalnego surowca przeciwwężowego.
Węże jadowite zazwyczaj wykorzystują tylko kilka rodzin toksyn. Jeśli naukowcy mogliby połączyć przeciwciała celujące w każdy z tych typów, mogliby potencjalnie stworzyć „jedną fiolkę surowicy, która działałaby przeciw każdemu wężowi na świecie”. Choć uniwersalny surowiec może być jeszcze w oddali, teoretycznie jest to możliwe.
Każdego roku ugryzienia przez jadowite węże zabijają do około 140 000 osób. Istniejące surowice przeciwwężowe, mimo że ratują życie, opierają się na technologii sprzed 100 lat. Obecna metoda polega na wstrzykiwaniu zwierzętom, takim jak konie czy owce, jadu węża i zbieraniu produkowanych przez ich układ odpornościowy przeciwciał. Każde zwierzę produkuje przeciwciała tylko przeciwko jednemu typowi jadu, co oznacza, że ugryzienia przez różne gatunki węży wymagają różnych leczeń. Dodatkowo, przetaczanie ludziom przeciwciał pochodzących od zwierząt może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, w tym do wstrząsu anafilaktycznego.
Podejście zespołu Jardine’a może ominąć te problemy. W kolekcji ponad 60 miliardów sztucznie wytworzonych przeciwciał, zespół poszukiwał tych, które celują w szczególnie szkodliwy składnik jadu niektórych węży: długie alfa-neurotoksyny z trzema palcami.
Antygeny, które chwytają toksynę, mogą blokować jej szkodliwe działanie. W badaniach na myszach, które otrzymały jad czarnej mamba i indyjskiego kobra plującego, wstrzyknięcie przeciwciała uratowało gryzoniom życie. Naukowcy pracują teraz nad rozwojem przeciwciał, które celują w inne toksyny jadowe.
Mimo iż pomysł stworzenia pojedynczego, uniwersalnego surowca przeciwwężowego może nie być całkowicie realistyczny, to badania nad ugryzieniami węży – uznawanymi za zaniedbaną chorobę tropikalną – są niedofinansowane. Mimo milionów przypadków, zwłaszcza w wiejskich rejonach Indii i Afryki, dostępne środki na ulepszanie leczenia są stosunkowo niewielkie. Ugryzienia węży nie są uznawane za priorytet medyczny, ale dla ludzi, których rodziny i życie zależą od ich zdolności do pracy w rolnictwie, utrata życia lub kończyny z powodu ugryzienia węża jest dewastująca.
Źródło: BYTE
