Międzynarodowy zespół astronomów korzystający z teleskopu Canada-France-Hawaii odkrył 128 nowych księżyców orbitujących wokół Saturna. Odkrycie zostało potwierdzone przez Minor Planet Center 11 marca 2025 roku, zwiększając liczbę znanych księżyców tej planety do 274.
Badania prowadzone były w latach 2019–2021, kiedy to naukowcy analizowali wielokrotne obserwacje Saturna, eliminując szum i wzmacniając sygnały pochodzące od możliwych nowych księżyców. Początkowo odkryto 64 obiekty, które udało się potwierdzić, a dalsze obserwacje w 2023 roku ujawniły kolejne 128.
Nowe księżyce Saturna to tak zwane księżyce nieregularne, które poruszają się po szerokich, eliptycznych orbitach o dużym nachyleniu. W przeciwieństwie do regularnych księżyców, takich jak nasz Księżyc, które powstają w wyniku procesów formowania się planet, księżyce nieregularne najprawdopodobniej są przechwyconymi obiektami, a wiele z nich to fragmenty większych księżyców zniszczonych przez kolizje.
Według dr. Bretta Gladmana, profesora astronomii na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej, nowe odkrycie sugeruje, że te niewielkie księżyce mają po kilka kilometrów średnicy i są pozostałościami po większych ciałach rozbitych przez zderzenia z innymi księżycami lub kometami. Większość nowo odkrytych księżyców znajduje się w pobliżu grupy Mundilfari – podgrupy księżyców nieregularnych Saturna o orbitach wstecznych, co może wskazywać na miejsce dawnej kolizji.
Nowe odkrycie dostarcza kolejnych dowodów na to, że w układzie Saturna w przeszłości miało miejsce potężne zderzenie, które doprowadziło do rozpadu większych ciał. Astronomowie podejrzewają, że do tego zdarzenia doszło w ciągu ostatnich 100 milionów lat.
Księżyce Saturna są kluczowe dla zrozumienia struktury jego pierścieni. Niektóre z nich, tzw. „księżyce pasterskie”, formują i stabilizują pierścienie, a inne są odpowiedzialne za powstawanie przerw w ich strukturze, takich jak podział Cassiniego. Naukowcy uważają, że pierścienie mogą być pozostałością po księżycach, które zbliżyły się zbyt blisko planety i zostały rozerwane przez jej grawitację.
Obecnie nowe księżyce otrzymały tymczasowe oznaczenia numeryczne, ale w przyszłości zostaną nazwane zgodnie z tradycją przypisywania nazw bóstw z mitologii nordyckiej, galijskiej i inuickiej.
Saturn stał się zdecydowanym liderem pod względem liczby naturalnych satelitów w Układzie Słonecznym. Naukowcy przewidują, że odkrycie kolejnych księżyców może być trudne z uwagi na ograniczenia obecnej technologii, ale rozwój instrumentów obserwacyjnych może w przyszłości ujawnić jeszcze więcej obiektów wokół gazowych olbrzymów.
Źródło: Universe Today
