Choć świat wokół nas wydaje się złożony i różnorodny, to wszystko, co istnieje – od ludzi po odległe galaktyki – składa się z kilku elementarnych cegiełek. Fizyka cząstek, zwana również fizyką wysokich energii, bada właśnie te najmniejsze składniki wszechświata oraz siły, które nimi rządzą.

Na początku warto zrozumieć, czym w ogóle są cząstki. Nie są to drobinki jak ziarenka piasku, lecz byty o właściwościach, które lepiej opisuje matematyka niż intuicja. Często zachowują się zarówno jak fale, jak i jak cząstki – to zjawisko nazywane jest dualizmem korpuskularno-falowym.

Podstawowy model, który opisuje znane nauce cząstki i oddziaływania między nimi, to tzw. Model Standardowy. Zawiera on fermiony, czyli cząstki materii (np. elektrony i kwarki), oraz bozony – cząstki przenoszące siły (np. fotony czy gluony). Istnieją cztery podstawowe siły: grawitacja, elektromagnetyzm, oddziaływania silne i słabe. Choć Model Standardowy świetnie opisuje trzy z nich, nadal nie uwzględnia grawitacji, co jest jednym z jego największych ograniczeń.

Każdy atom, z którego zbudowane są rzeczy wokół nas, składa się z protonów, neutronów i elektronów. Te z kolei mają swoją wewnętrzną strukturę. Protony i neutrony zbudowane są z kwarków, a elektrony należą do grupy cząstek zwanych leptonami.

Najbardziej znanym odkryciem ostatnich lat jest bozon Higgsa – cząstka odpowiedzialna za nadawanie masy innym cząstkom. Jego odkrycie w 2012 roku potwierdziło jedno z najważniejszych przewidywań Modelu Standardowego.

Fizyka cząstek to jednak nie tylko teoria. Dzięki ogromnym urządzeniom, jak Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) w CERN pod Genewą, naukowcy mogą badać zderzenia cząstek przy niemal prędkości światła. To tam powstają nowe cząstki, które żyją ułamki sekundy, ale zdradzają nam sekrety materii i energii.

Wśród pionierów tej dziedziny znajdują się postacie takie jak Peter Higgs, Marie Curie, Richard Feynman czy Paul Dirac. Ich odkrycia zrewolucjonizowały nasze pojmowanie natury.

Choć fizyka cząstek to skomplikowany świat, jej cel jest prosty – zrozumieć, z czego i jak zbudowany jest wszechświat. A każde nowe odkrycie przybliża nas do odpowiedzi na najbardziej fundamentalne pytania o nasze pochodzenie i miejsce we wszechświecie.

Źródło: Yahoo News