Galaktyki od dawna fascynują astronomów swoimi rozmiarami i złożonością. Jednym z kluczowych elementów ich struktury są sferoidy, czyli centralne zgrubienia, gdzie znajduje się większość gwiazd. Te struktury występują zarówno w galaktykach spiralnych, jak i eliptycznych, co czyni je kluczowym obiektem badań dla zrozumienia procesów formowania galaktyk. Nowe badania prowadzone przez międzynarodowy zespół astronomów rzucają światło na procesy, które odpowiadają za powstawanie tych struktur i wzrost galaktyk.

W centrum galaktyk eliptycznych brak jest płaskiego dysku, który występuje w galaktykach spiralnych. Są one pozbawione dużych ilości gazu i pyłu, co ogranicza formowanie nowych gwiazd. Dominują w nich starsze gwiazdy, co wskazuje na ich starożytny charakter. Sferoidy galaktyk spiralnych i eliptycznych, mimo różnic morfologicznych, odgrywają podobną rolę, będąc miejscem, gdzie koncentruje się ogromna ilość masy gwiezdnej.

Dzięki teleskopowi ALMA astronomowie przeanalizowali ponad 100 odległych galaktyk o dużej jasności w podczerwieni. Używając nowoczesnych technik analizy rozkładu światła, badacze wykazali, że większość tych galaktyk ma trójosiowe kształty, które powstały w wyniku intensywnych procesów gwiazdotwórczych. Kolizje i połączenia galaktyk prowadzą do napływu zimnego gazu do ich centrów, co wyzwala masowe formowanie gwiazd. Proces ten może zwiększyć tempo powstawania gwiazd nawet do 100 razy w porównaniu do Drogi Mlecznej.

Symulacje hydrodynamiczne wykazały, że te sferoidy mogą utrzymać swój kształt przez około 50 milionów lat po zakończeniu intensywnej fazy gwiazdotwórczej. Gdy gaz zostaje zużyty, sferoidy zaczynają się spłaszczać, tworząc struktury przypominające dyski. To tłumaczy, dlaczego wiele galaktyk w późniejszych etapach ewolucji ma bardziej uporządkowane formy.

Odkrycie to jest przełomowe, ponieważ dostarcza bezpośrednich dowodów na to, że sferoidy powstają w wyniku intensywnych epizodów formowania gwiazd w rdzeniach galaktyk. Pokazuje również, że procesy te były bardziej powszechne we wczesnym Wszechświecie, kiedy galaktyki szybko zużywały dostępne zasoby gazu.

Badania te przybliżają naukowców do rozwiązania jednego z najdłużej nurtujących pytań w astronomii. Dzięki zaawansowanym obserwacjom i symulacjom możliwe jest lepsze zrozumienie ewolucji galaktyk oraz procesów, które ukształtowały obecny Wszechświat.

Źródło: Universe Today