Mars i Ziemia to jedyne skaliste planety w Układzie Słonecznym posiadające księżyce. O ile pochodzenie Księżyca Ziemi jest dobrze poznane dzięki badaniom próbek skał i symulacjom komputerowym, o tyle tajemnica pochodzenia marsjańskich księżyców – Fobosa i Deimosa – wciąż pozostaje nierozwiązana. Nowe symulacje komputerowe sugerują, że mogą być one fragmentami znacznie większego obiektu.

Istnieją dwie popularne teorie dotyczące pochodzenia księżyców Marsa. Pierwsza zakłada, że Fobos i Deimos są przechwyconymi asteroidami. Obserwacje pokazują, że oba księżyce przypominają asteroidy swoją budową, co wspiera tę hipotezę. Jednak Mars, jako mała planeta, ma zbyt słabą grawitację, by uchwycić dwa takie obiekty, zwłaszcza że mają one niemal idealnie okrągłe orbity – co nie jest typowe dla przechwyconych księżyców.

Alternatywna teoria sugeruje, że Fobos i Deimos powstały w wyniku zderzenia Marsa z dużym obiektem, podobnie jak w przypadku powstania Księżyca Ziemi. Taki impakt mógłby wyrzucić materiał, który utworzył pierścień szczątków wokół Marsa, z którego z czasem uformowały się księżyce. Problem w tym, że pierścienie szczątków zwykle tworzą się blisko planety, a Deimos znajduje się znacznie dalej niż Fobos.

Nowy model łączy obie teorie w spójną całość. Według niego, zamiast bezpośredniego uderzenia lub przechwycenia, marsjańskie księżyce mogły powstać w wyniku bliskiego przejścia dużej asteroidy obok Marsa. Siły pływowe planety rozerwałyby asteroidę na fragmenty, które zostałyby uchwycone przez grawitację Marsa. Część z nich mogła zderzać się ze sobą, tworząc pierścień szczątków o szerokim zasięgu, co tłumaczy różnice w orbitach Fobosa i Deimosa.

Choć ten model wydaje się bardziej spójny niż wcześniejsze teorie, ostateczne odpowiedzi może przynieść tylko analiza próbek księżyców Marsa. W 2026 roku wystartuje misja Mars Moons eXploration (MMX), która zbada Fobosa i Deimosa oraz dostarczy próbki z Fobosa na Ziemię. To pozwoli rozwikłać tę fascynującą zagadkę i lepiej zrozumieć procesy formowania księżyców w Układzie Słonecznym.

Źródło: Science Alert