Naukowcy dokonali niezwykłego eksperymentu, który rzuca nowe światło na ewolucję ludzkiego języka. Badacze z Rockefeller University oraz Cold Spring Harbor Laboratory w Nowym Jorku wprowadzili do myszy ludzki wariant genu NOVA1 – jednego z potencjalnych „genów języka” – i odkryli, że ich wokalizacja uległa zmianie.

NOVA1 to gen, który u ludzi wykazuje wyjątkową cechę – jego wariant różni się od wersji występującej u innych ssaków. Ta subtelna zmiana aminokwasu w DNA mogła mieć kluczowe znaczenie dla rozwoju mowy i sukcesu ewolucyjnego Homo sapiens. Co ciekawe, Neandertalczycy i Denisowianie, nasi bliscy wymarli krewni, nie posiadali tej samej wersji NOVA1, co sugeruje, że mutacja ta pojawiła się stosunkowo niedawno w historii naszej ewolucji.

W przeciwieństwie do wcześniej badanych „genów języka”, takich jak FOXP2 – który również wpływa na wokalizację myszy – NOVA1 jest unikalny dla ludzi. Analizy DNA wykazały, że niemal wszyscy ludzie na Ziemi mają identyczny wariant NOVA1, co świadczy o jego ewolucyjnej przewadze.

Gdy naukowcy wprowadzili ludzki wariant NOVA1 do DNA myszy, zaobserwowali znaczące zmiany w ich wokalizacji. Młode myszy emitowały więcej dźwięków o wyższej częstotliwości, co mogło być próbą większej interakcji społecznej. Dorosłe samce zmieniły natomiast sposób „śpiewu” zalotnego – ich wokalizacja podczas godów stała się bardziej złożona.

Naukowcy podejrzewają, że ludzka wersja NOVA1 wpływa na rozwój neuronów kontrolujących mowę, ale dokładne mechanizmy pozostają do odkrycia. Badania pokazały, że NOVA1 reguluje ekspresję innych genów związanych z funkcjonowaniem mózgu i może mieć związek z chorobami neurologicznymi.

Eksperymenty na myszach wskazują, że drobne zmiany genetyczne mogły znacząco wpłynąć na rozwój ludzkiego języka. Nowe badania nad NOVA1 mogą pomóc zrozumieć, jak Homo sapiens zdobył zdolność do komunikacji werbalnej oraz dlaczego nasi wymarli krewni nie rozwijali się w tym kierunku.

To odkrycie otwiera również nowe perspektywy w badaniach nad chorobami mózgu oraz genetycznymi przyczynami zaburzeń mowy. Możliwe, że dalsze badania nad NOVA1 pozwolą lepiej zrozumieć ludzką zdolność do nauki i komunikacji, a także przyczynią się do rozwoju nowych terapii neurologicznych.

Eksperyment pokazuje, że granice między ludzką i zwierzęcą komunikacją mogą być cieńsze, niż dotąd sądziliśmy – i że klucz do naszej wyjątkowej zdolności mowy może tkwić w zaledwie jednej drobnej zmianie w DNA.

Źródło: Science Alert