Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara przynoszą nowe spojrzenie na zmiany strukturalne w mózgu, które zachodzą podczas menstruacji. Badania opisane na stronie bioRxiv wykazują, że cykliczne zmiany hormonalne, które towarzyszą cyklowi miesiączki, wpływają nie tylko na narządy rozrodcze, ale także na strukturę mózgu.
Badacze, na których czele stali neurobiolodzy Elizabeth Rizor i Viktoriya Babenko, przebadali 30 kobiet w okresie menstruacji. Dokładnie udokumentowali zmiany strukturalne w mózgu, które zachodziły w miarę fluktuacji poziomu hormonów.
Wyniki tych badań sugerują, że zmiany strukturalne w mózgu podczas menstruacji nie ograniczają się tylko do obszarów związanych bezpośrednio z cyklem miesiączkowym. Odkrycie to jest znaczące, ponieważ pomaga nam zrozumieć, jak hormony wpływają na cały mózg.
Dotychczas większość badań nad wpływem hormonów na mózg koncentrowała się na komunikacji między obszarami mózgu podczas wykonywania zadań poznawczych, a nie na samych strukturach mózgu.
Badacze skupili się na strukturze białej materii, która stanowi sieć włókien nerwowych przewodzących informacje między obszarami szarej materii. Już wcześniej wykazano, że zmiany hormonalne, takie jak te zachodzące w okresie dojrzewania, podczas stosowania antykoncepcji doustnej, terapii hormonalnej dla osób zmieniających płeć oraz w okresie pomenopauzalnym, wpływają na strukturę białej materii.
Aby wypełnić lukę w naszej wiedzy dotyczącej wpływu menstruacji na mózg, zespół badaczy wykonał badania MRI u swoich uczestniczek w trzech fazach menstruacji: w czasie miesiączki, owulacji i w okresie środkowej fazy lutealnej. W trakcie każdego badania zmierzono także poziom hormonów we krwi uczestniczek.
Wyniki pokazały, że w miarę fluktuacji hormonów zmieniały się zarówno objętość szarej i białej materii, jak i ilość płynu mózgowo-rdzeniowego.
Szczególnie interesujące jest to, że tuż przed owulacją, gdy poziomy hormonów, takich jak 17β-estradiol i hormon luteinizujący, rosną, obserwowano zmiany w białej materii, sugerujące szybszy transfer informacji w mózgu. Hormon folikulotropowy, który wzrasta przed owulacją i stymuluje pęcherzyki jajnikowe, był z kolei związany z większą objętością szarej materii. Natomiast poziom progesteronu, który wzrasta po owulacji, był skorelowany z większą ilością tkanki i mniejszą objętością płynu mózgowo-rdzeniowego.
Należy jednak podkreślić, że obecnie nie znamy dokładnych konsekwencji tych zmian strukturalnych dla funkcjonowania mózgu. Jednakże te badania stanowią ważny krok w kierunku dalszych badań, które mogą pomóc zrozumieć związki między hormonami a zachowaniami i funkcjami mózgu oraz potencjalne skutki tych zmian strukturalnych dla zdrowia psychicznego związanego z menstruacją.
