Odkrycie fascynującego zachowania u samic żab przyczynia się do lepszego zrozumienia ich złożonych strategii rozrodczych. Badacze obalili tradycyjne przekonanie, że samice żab bezwolnie ulegają pragnieniom samców podczas sezonu godowego, koncentrując się szczególnie na europejskiej żabie moczarowej (Rana temporaria).
Podczas gęstych skupisk godowych żab, które charakteryzują się eksplozywnym rozmnażaniem, dochodzi do tworzenia tzw. „kłębów godowych”. W takim kłębie nawet sześć samców otacza i przylega do jednej samicy.
Kiedy sezon rozrodu jest tak intensywny, czas na bliższe poznanie się wzajemnie wydaje się być ograniczony.
Dla samic żab taki grafik może być wyczerpujący i wręcz zagrażający życiu. Kiedy otacza je „kłęb godowy”, samice zdają się być bezradne w pozbyciu się niechcianych samców, a walka może skończyć się utonięciem.
Na szczęście samice europejskiej żaby moczarowej wyposażone są w pewne mechanizmy obronne, choć ich odkrycie było przypadkowe.
Ekolog Carolin Dittrich i herpetolog Mark-Oliver Rödel z Instytutu Leibniza do Badań nad Ewolucją i Bioróżnorodnością w Niemczech przeprowadzali początkowo eksperymenty na gatunku, aby sprawdzić, czy samce preferują określony rozmiar ciała samicy.
Badacze umieścili dwie samice różnych rozmiarów w pojemniku z wodą razem z jednym samcem, a następnie rejestrowali zachowanie żab przez godzinę.
Nie znaleziono preferencji co do rozmiaru, ale zauważono zachowania unikania przez samice, które postanowiono bliżej zbadać.
„Zauważyliśmy trzy zachowania unikania przez samice, a mianowicie 'rotację’, 'wydawane dźwięki’ i niestabilność toniczną (udawanie martwych)”, napisali autorzy.
Ogółem 54 samice zostały chwytane przez samce próbujące dokonać kopulacji. Kobiety, które wykazywały zachowania unikania, często próbowały wielu technik.
Popularną techniką, stosowaną przez 83 procent obejmowanych samic, było obracanie swoimi ciałami podczas obejmowania przez samca. Zespół twierdzi, że może to być próba sprawdzenia siły i wytrzymałości swoich śliskich adoratorów lub sposób na uczynienie samców bardziej podatnymi na utonięcie.
Aż 48 procent samic żab posłużyło się wydawanymi dźwiękami, zmylającymi strategią, która polega na imitowaniu odgłosów samca, aby oszukać samce i skłonić je do puścienia.
Nawet 33 procent postanowiło uniknąć kopulacji, udając martwe. Mówiąc naukowo, pokazywały niestabilność toniczną; ich wyprostowane kończyny stawały się sztywne, a samice nie reagowały na uwagę samców.
W końcu 25 samic żab udało się uwolnić od zdecydowanych uścisków samców. Samice o mniejszych rozmiarach ciała były bardziej skłonne do unikania, a te, które podjęły takie działanie, odniosły większy sukces, jeśli były mniejsze.
Badanie rzuca nowe światło na strategie rozrodcze zwyczajnej żaby i innych gatunków żab stosujących podobne strategie.
„Niestabilność toniczna może być dla samicy lepszą opcją niż walka o uwolnienie się”, piszą Dittrich i Rödel, „ponieważ jakiekolwiek ruchy w dużej grupie godowej automatycznie przyciągają uwagę kolejnych bliskich samców i zwiększają prawdopodobieństwo utworzenia 'kłębu godowego’.”
Autorzy zauważają, że ich eksperymenty mogą nie odzwierciedlać, jak te zachowania występują w środowisku naturalnym.
Poznanie lepiej zachowań naszych żabich przyjaciół może pomóc naukowcom w ochronie tych ciekawych stworzeń. Warto, zwłaszcza że wiele gatunków płazów jest zagrożonych.
Na przykład, jeśli samice żab są bardziej skłonne do udawania martwych w nieznanych środowiskach, ekolodzy mogą podjąć kroki w celu zmniejszenia fragmentacji siedlisk i zapewnienia samicom żab dostępu do bezpiecznych i znanych miejsc rozrodu.
Miejmy nadzieję, że to i dalsze badania pomogą nam znaleźć lepsze sposoby ochrony tych ciekawych, miękkich istotek.
Źródło: Science Alert
Zdjęcie: Monika Betley
