Każdego roku, 14 marca, entuzjaści matematyki na całym świecie celebrują Dzień Pi, poświęcony jednej z najbardziej fascynujących liczb – π. Ten irracjonalny i nieskończony ciąg cyfr, którego wartość najczęściej podajemy jako 3,14, symbolizuje nie tylko geometrię okręgów, ale również piękno i uniwersalność matematyki w naszym świecie.
Co to jest liczba π?
Pi (π) to stała matematyczna określająca stosunek obwodu koła do jego średnicy. Choć najczęściej zapisuje się ją jako 3,14, jej rozwinięcie dziesiętne jest nieskończone i nieokresowe. Po raz pierwszy oznaczenia π użył walijski matematyk William Jones w XVIII wieku, wybierając literę grecką „π” najprawdopodobniej jako skrót od „peryferii” (obwodu).
Historia obliczeń π
Znajomość liczby π sięga czasów starożytnych. Już 4 000 lat temu Babilończycy stosowali jej przybliżoną wartość, obliczając stosunek obwodu sześciokąta wpisanego w okrąg, co dawało wynik 3,125. Egipcjanie, zgodnie z zapisem na Papirusie Rhinda z około 1650 r. p.n.e., podawali wartość 3,16049. Później grecki matematyk Archimedes z Syrakuz określił jej zakres między 3 1/7 a 3 10/71, stosując metodę wielokątów.
Ostatecznie w XVIII wieku Johann Lambert udowodnił, że π jest liczbą irracjonalną, co oznacza, że nigdy nie da się jej przedstawić jako skończony ułamek.
Dlaczego π jest tak ważne?
Pi jest fundamentem wielu dziedzin nauki – od fizyki po inżynierię. Występuje nie tylko w geometrii okręgów, ale także w analizie fal, mechanice kwantowej, a nawet w statystyce, gdzie pojawia się w prawdopodobieństwie wspólnych dzielników dwóch liczb całkowitych.
Jak narodził się Dzień Pi?
Święto to zapoczątkował w 1988 roku Larry Shaw, pracownik Exploratorium w San Francisco, zauważając, że zapis daty 14 marca (3.14) odpowiada pierwszym trzem cyfrom π. Od tamtego czasu Dzień Pi stał się globalnym świętem matematyki i nauki, obchodzonym przez rozwiązywanie zagadek matematycznych, dzielenie się ciekawostkami oraz – oczywiście – pieczenie i jedzenie okrągłych ciast (pie), co dodaje obchodom humorystycznego akcentu.
Dzień Pi to doskonała okazja, by przypomnieć sobie o wszechobecności matematyki w naszym życiu i cieszyć się jej niezwykłą precyzją i estetyką.
Źródło: Science Alert
