Astronomowie dokonali przełomowego odkrycia dotyczącego pochodzenia nowo wykrytej komety międzygwiezdnej 3I/ATLAS. To już trzeci obiekt tego typu zaobserwowany w Układzie Słonecznym, jednak jego historia i miejsce narodzin różnią się od dwóch poprzednich. Według zespołu naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego, prowadzonych przez astrofizyka Matthew Hopkinsa, kometa ta pochodzi z grubego dysku Drogi Mlecznej – obszaru otaczającego główny płaski dysk naszej galaktyki, w którym znajduje się Słońce.
Gruby dysk Drogi Mlecznej zawiera około 10–15% gwiazd galaktyki, które są znacznie starsze niż gwiazdy w cienkim dysku, w tym nasze Słońce. Naukowcy szacują, że wiek komety 3I/ATLAS może wynosić od 7,6 do 14 miliardów lat, co czyni ją obiektem znacznie starszym niż nasza gwiazda, która ma około 4,6 miliarda lat. Odkrycie to sugeruje, że obiekt ten jest jednym z najstarszych ciał, jakie kiedykolwiek odwiedziły nasz Układ Słoneczny.
3I/ATLAS została odkryta 1 lipca 2025 roku i obecnie porusza się z prędkością około 57 km/s. W październiku zbliży się do Słońca, przechodząc w pobliżu orbity Marsa, po czym ponownie opuści nasz Układ. Obiekt ma około 10-20 kilometrów średnicy i charakteryzuje się nieco innym zabarwieniem powierzchni niż większość komet rodzimych Układu Słonecznego – ma bardziej niebieską powierzchnię i czerwony warkocz.
Badacze zastosowali model populacji obiektów międzygwiezdnych Ōtautahi-Oxford, który wykorzystuje dane z teleskopu Gaia oraz symulacje chemiczne i dynamikę galaktyki, aby określić pochodzenie 3I/ATLAS. Dzięki temu mogli odtworzyć trajektorię komety i zidentyfikować jej miejsce powstania. Wyniki wykluczają, że obiekt ten pochodzi z tego samego miejsca lub tej samej gwiazdy co wcześniejsze komety międzygwiezdne, takie jak 'Oumuamua czy 2I/Borisov.
Odkrycie 3I/ATLAS otwiera nowe możliwości badawcze w dziedzinie astrofizyki i planetologii. Obserwacje takich obiektów pozwalają lepiej zrozumieć procesy powstawania planet i ewolucji materii w różnych regionach galaktyki. Ponadto, badanie różnorodności obiektów międzygwiezdnych może dostarczyć cennych informacji o historii i strukturze Drogi Mlecznej.
Choć nie jest możliwe dokładne określenie, z której gwiazdy pochodzi 3I/ATLAS, badania te stanowią ważny krok w poznawaniu naszego kosmicznego otoczenia i historii Układu Słonecznego. Naukowcy zapowiadają dalsze obserwacje, które pomogą zweryfikować wyniki i rozszerzyć naszą wiedzę o międzygwiezdnych gościach.
Źródło: Science Alert
