Wielki Kanion w Arizonie powstawał przez miliony lat pod wpływem erozji spowodowanej przez rzekę Kolorado. Jednak Ziemia nie jest jedynym ciałem w Układzie Słonecznym z kanionami i wąwozami. Na Księżycu znajdują się struktury porównywalne do Wielkiego Kanionu, a ich powstanie miało zupełnie inny, niezwykle gwałtowny mechanizm.
Naukowcy odkryli, że dwa ogromne kaniony na Księżycu – Vallis Schrödinger i Vallis Planck – powstały w wyniku potężnego uderzenia. W przeciwieństwie do długotrwałych procesów erozyjnych na Ziemi, formacja tych struktur mogła zająć mniej niż 10 minut.
Obydwa kaniony znajdują się na niewidocznej z Ziemi południowej półkuli Księżyca, w pobliżu basenu uderzeniowego znanego jako krater Schrödingera. Vallis Schrödinger ma 270 km długości i 2,7 km głębokości, natomiast Vallis Planck – 280 km długości i 3,5 km głębokości. Dla porównania, Wielki Kanion na Ziemi ma 446 km długości, ale jest płytszy – 1,86 km głębokości.
Takie formacje, zwane promieniami wyrzutowymi, powstają, gdy ogromne fragmenty materiału zostają wyrzucone w wyniku kolizji. Zespół naukowców pod kierownictwem Davida Kringa z Lunar and Planetary Institute przeprowadził szczegółową analizę, aby określić proces powstawania tych gigantycznych struktur.
Naukowcy połączyli zdjęcia powierzchni Księżyca, aby stworzyć mapy rozkładu i kierunku wyrzuconej materii po uderzeniu. Następnie, korzystając z tych danych, odtworzyli sam moment kolizji. Ustalili, że uderzenie było asymetryczne, a większość wyrzutów skierowana została z dala od bieguna południowego Księżyca. Materiał tworzący kaniony przemieszczał się z prędkością od 0,95 do 1,28 km/s. Szacuje się, że energia tego uderzenia była około 130 razy większa niż energia zawarta w całym globalnym arsenale nuklearnym.
Nadchodząca misja Artemis III, planowana na 2027 rok, ma na celu eksplorację południowej półkuli Księżyca. Naukowcy przewidują, że miejsce lądowania może znajdować się w pobliżu krateru Schrödingera. Badania tej okolicy pozwolą lepiej zrozumieć historię Księżyca oraz przeanalizować skład jego skorupy sprzed miliardów lat.
Wyniki tych badań dostarczają kluczowych informacji na temat procesów geologicznych Księżyca i pokazują, jak ekstremalne siły mogą kształtować powierzchnię ciał niebieskich w niezwykle krótkim czasie.
Źródło: Science Alert
